Creatieve klimaatoplossingen in paviljoen ABN AMRO

Creatieve klimaatoplossingen in paviljoen ABN AMRO

Het circulaire paviljoen van ABN AMRO, dat naast het hoofdkantoor aan de Amsterdamse Zuidas verschijnt, is een toonbeeld van geavanceerde en duurzame installatietechniek. BAM Bouw en Techniek komt met even creatieve als innovatieve oplossingen om het klimaat in het gebouw te regelen. Zoals energieopslag in bodemlussen, en een vloerpakket met faseveranderende materialen (PCM’s), die zowel voor verwarming als koeling zorgen.

'De realisatie van het circulair paviljoen van ABN AMRO wijkt volstrekt af van de gangbare bouwpraktijk', vertelt Gijs Limmen, adviseur en technisch specialist werktuigbouwkundige installaties bij BAM Bouw en Techniek. 'In het projectteam draagt iedereen verantwoordelijkheid voor de uitkomst. Leidend bij de keuzes voor de installatietechniek en materialen is circulariteit.’ Hierover ging een eerder artikel over het circulair paviljoen op TechniekNL.

Bodemlussen als energieopslag voor de kelder

Die circulariteit leidt tot verrassende oplossingen, alleen al voor de klimaattechniek. Zo wordt de betonnen kelderbak geklimatiseerd met vloerverwarming op een warmtepomp en een luchtbehandelingskast met naverwarmer. De energie daarvoor komt uit bodemlussen horizontaal onder en verticaal naast de kelder en uit de sprinklerbuffer, waarin energie kan worden opgeslagen. Op de koudste dagen kan eventueel nog warmte worden gewonnen uit de lucht van de naastgelegen parkeergarage.

Phase Change Materials

Voor de begane grond is een ander klimaatsysteem gekozen, omdat hier thermische (beton)massa ontbreekt. Als alternatief daarvoor worden matten met zouten toegepast in het vloerpakket. Limmen legt uit: ‘Deze PCM’s (Phase Change Materials) smelten bij 20 °C, zodat ze veel energie opnemen bij overwarmte in het gebouw. Die warmte geven ze bij afkoeling van het gebouw weer af aan circulerend water onder matten. Ze halen daarmee de pieken uit de temperatuurschommelingen.’

Dezelfde watervoerende leiding onder de matten zorgt ervoor dat de zouten weer afkoelen en kristalliseren. Dit gebeurt ’s nachts, maar is eventueel ook tussentijds mogelijk bij te grote opwarming. Ook in het plafond zijn PCM’s toegepast. Daar smelten ze boven 22 °C, waarbij ze warmte onttrekken uit de lucht die ventilatoren er overheen blazen. Regenereren gebeurt in principe ’s nachts met buitenlucht. Uiteraard wordt het gebouw voorzien van warmteterugwinning uit de afgezogen ventilatielucht boven in het gebouw.

Lean: ook voor het ontwerp

Limmen: 'Bij BAM Bouw en Techniek is lean werken al vaak de praktijk: maximale waarde realiseren met zo min mogelijk verspilling. Maar dat heeft dan vooral betrekking op de uitvoering. Bij het circulair paviljoen passen we lean werken ook toe in het ontwerp. Het proces wordt daarmee flink korter. In de rondetafelsetting van het projectteam kunnen we snel beslissingen nemen. In een half uurtje – de tijd die nodig is om even goed naar een tekening te kijken – vinden we doorgaans consensus en daarna kunnen we weer verder.'