Forum Groningen
In opdracht van de gemeente Groningen realiseerde BAM Bouw en Techniek in samenwerking met BAM Infra de nieuwbouw van Forum Groningen.
Forum Groningen is het nieuwe bruisende culturele centrum in het hart van Groningen. Het is een multifunctioneel gebouw, een ontmoetingsplek om te debatteren, te verkennen en te leren. Het nieuwe icoon van Groningen bevindt zich aan de oostwand van de Grote Markt in het hart van de stad. Het expressieve gebouw is aardbevingsbestendig en valt op door zijn vorm, volume en hoogte. Het Forum Groningen huisvest drie evenement- en expositieruimtes, vijf bioscoopzalen, een grand café, een café restaurant, een museum, de bibliotheek en de VVV.
Begin 2018 heeft BAM het hoogste punt bereikt, midden 2019 is het gebouw opgeleverd en is de inrichting gestart. Op 29 november 2019 opende het Forum Groningen de deuren voor iedereen!
De gemeente Groningen koos voor vernieuwing van de oostzijde van de Grote Markt en zocht een nieuwe impuls voor het stadshart. De gemeente wilde een ontmoetingsplek creëren voor nieuwsgierige mensen van alle leeftijden. Een plek waar culturele instellingen elkaar aanvullen. En een aantrekkelijke ontmoetingsplek die goed toegankelijk is voor voetgangers, maar ook voor fietsers en automobilisten die de stad bezoeken. Daarom bracht de gemeente in Forum Groningen de bibliotheek, filmtheater, debatcentrum, onderwijs, musea en horeca samen in één gebouw.
De beleving van ontmoeten en cultuur proeven wordt versterkt door het ontwerp van NL Architects. Aan een groot, open atrium zijn tien pleinen verbonden die bijna allemaal vrij toegankelijk zijn. De pleinen geven toegang naar de bioscoopzalen, evenement-, expositie- en horecaruimtes. En het dak van Forum Groningen geeft een geweldig uitzicht over de stad.
Voor het Forum Groningen is een nieuw plein: de Nieuwe Markt. Onder het plein en het Groninger Forum is een parkeergarage die plaatst biedt aan 380 auto’s en maar liefst 1.250 fietsers. Het draagt bij aan de upgrade voor de oostkant van de Grote Markt.
De opdracht
BAM Bouw en Techniek was samen met BAM Infra van af het begin verantwoordelijk voor de uitvoering van dit imposante project. BAM heeft integraal de bouw en de installatietechniek verzorgd. Ook de coördinatie van omliggende werkzaamheden binnen het project Grote Markt Oostzijde behoorde tot de opdracht van BAM. verzorgd. Onderdeel van de bouwopgave was onder meer het maken van de parkeergarage, waarvoor gebruik is gemaakt van diepwanden en staalvezelversterkt onderwaterbeton. Ook de constructie van de parkeerdekken bestaat uit staalvezelversterkt beton. De bovenbouw wordt gevormd door een combinatie van twee betonnen torens, met daartussen een staalconstructie met betonnen vloeren en de gevel bestaat uit een combinatie van natuursteen en glas. Voor de klimaatinstallatie heeft BAM een tweetal WKO-bronnen in de binnenstad van Groningen aangebracht.
Het resultaat is een markant gebouw in de binnenstad van Groningen met een hele diverse invulling. BAM heeft vanaf de start van het project veel digitale/BIM technieken toegepast, wat geresulteerd heeft in het winnen van de BAM Digital Construction Award in 2019. Nadien heeft het gebouw meerdere nationale in internationale prijzen gewonnen, zie ook: https://forum.nl/nl/prijzen-voor-forum-groningen
BAM heeft aansluitend op de oplevering twee jaar het beheer en onderhoud uitgevoerd. Deze periode is ondertussen afgelopen.
Technisch complex
In 2015 waren meer frequent voorkomende aardbevingen aanleiding voor het pauzeren van de bouw op het moment dat de ondergrondse parkeergarage al gereed was. BAM Advies & Engineering werkte samen met ingenieursbureau ABT en experts uit Nieuw-Zeeland om aanpassingen en scenario’s door te rekenen. Het karakteristieke ontwerp kon behouden blijven. Meer en sterker beton, meer staaldraad en dikkere stalen balken beschermen Forum Groningen tijdens een zware beving zodat mensen het gebouw veilig kunnen ontvluchten.
De extra wapening in het beton die het gebouw aardbevingsveiliger maakte, betekende ook complexere aansluitingen. BAM heeft die bouwdelen driedimensionaal in BIM uitgewerkt, inclusief de montagestappen. Want de volgorde waarin de vlechter wapening aanbrengt, bleek bepalend voor de maakbaarheid.
De ruimte op de bouwplaats in de historische binnenstad was zeer beperkt. Logistiek en veiligheid vroegen dan ook bijzondere aandacht en zorg. Speciale voorkeursroutes voor leveranciers en het gebruik van een satellietbouwplaats voor de opslag van bouwmaterialen beperkten overlast en voorkwamen verhindering van het bouwproces.
Rekening houden met de beperkte ruimte in de historische binnenstad is niet voldoende. Werken in het aardbevingsgebied vraagt om complexe veiligheidsmaatregelen die werknemers, omwonenden en passanten beschermen. Tijdens en buiten werktijd. Tot het project Forum Groningen ontbraken daarvoor richtlijnen in Nederland.
Voor de realisatie van de ondergrondse parkeergarage is zo’n 270 meter aan diepwandpanelen met een diepte tot 27 meter gemaakt. Op maaiveldhoogte brachten machines de benodigde 346 trekankers en 193 boorpalen in de grond aan. De vloer van de bouwkuip is uitgevoerd in onderwaterbeton.
Nadat de verdiepingsvloeren voor de parkeergarage gereed waren kon de bovenbouw worden gerealiseerd. De technische complexiteit, veroorzaakt door de bijzondere draaiing in de massa in combinatie met veel verspringende vides in het gebouw, zorgde voor een constructieve uitdaging.
Projectdetails
Opdrachtgever
Gemeente Groningen
Gebruiker
Forum Groningen
Architect
NL Architects
Constructeur
ABT
Bouwperiode
Oktober 2012 - november 2019
Meer informatie
